Acht jaar nadat de seksboten aan het Zandpad zijn gesloten, is een nieuwe prostitutiezone in Utrecht verder weg dan ooit. Een oud-minister moet nu uitkomst bieden. Vier vragen over het Nieuwe Zandpad, een van de langst slepende dossiers in de Utrechtse politiek.

Waarom trekt Utrecht niet de stekker uit de prostitutieplannen?

Een aantal politieke partijen zou niets liever doen dan het hele dossier in de papierversnipperraar gooien. De zoektocht naar een exploitant voor het Nieuwe Zandpad heeft voor hen al te lang geduurd en te veel geld gekost.

,,Toch zijn we niet naïef’’, zei Rachel Streefland van de ChristenUnie onlangs. ,,Sekswerk is en blijft in de stad.’’ Een ruime meerderheid van de gemeenteraad is het erover eens dat Utrecht de ogen niet kan sluiten voor sekswerkers, die een legaal beroep uitoefenen. De ambitie is en blijft om een goede en veilige werkplek voor hen te zoeken.

Waarom heeft burgemeester Dijksma nu oud-minister Winnie Sorgdrager benaderd?
Het is een beproefde methode in de (landelijke) politiek. Als je er in een langslepend dossier niet meer uitkomt, stel je een commissie in die je adviseert over de vraag: hoe nu verder? En dat is wat burgemeester Sharon Dijksma – die het politieke vak in Den Haag leerde – doet, nu het voor een vierde keer is mislukt om een exploitant voor het Nieuwe Zandpad te vinden.

Oud-minister van Justitie Winnie Sorgdrager is gevraagd een commissie van experts te vormen. Deze commissie moet met een voorstel komen over de toekomst van sekswerk in Utrecht.

Hoe groot is de kans dat commissie Sorgdrager voorstelt door te gaan met Het Nieuwe Zandpad?
Het ligt niet voor de hand dat de experts de gemeente gaan adviseren voor een vijfde keer een exploitant te zoeken. Dit lijkt na vier mislukte pogingen een doodlopende weg. Bovendien is de vraag of er acht jaar na de sluiting van de seksboten in de Vecht nog behoefte is aan een klassieke prostitutiezone waarin sekswerkers achter ramen werken.

Burgemeester Dijksma heeft er in een brief aan de gemeenteraad al op gewezen dat de seksbranche, mede door de coronacrisis, is veranderd. Afspraken tussen prostituees en klanten worden online gemaakt en werkplekken zijn niet zelden bij sekswerkers thuis.

De commissie Sorgdrager wordt ook niet gevraagd hoe het Nieuwe Zandpad alsnog kan worden gerealiseerd, maar hoe Utrecht kan bijdragen aan de positieverbetering van sekswerkers en het creëren van veilige werkomstandigheden. De seksboten langs het Zandpad en de ramen in de Hardebollenstraat werden in 2013 gesloten omdat er sprake zou zijn van mensenhandel.

Wat vinden de sekswerkers van dit alles?
Een aantal (voormalige) sekswerkers die het dossier sinds 2013 volgt, heeft geen goed woord over voor de wijze waarop de gemeente het aanpakt. Ze voelen zich aan het lijntje gehouden en voor de gek gehouden. Ze vragen zich hardop af of de ambtenaren en bestuurders er niet bewust op uit zijn geweest om het Nieuwe Zandpad te laten mislukken en de raamprostituees definitief de stad uit te jagen.

Dat Utrecht thuiswerk wil toestaan, wordt toegejuicht. ,,Maar dat is nog steeds geen oplossing voor de 330 sekswerkers die de dupe zijn geworden van de sluiting van het Zandpad’’, aldus een van vrouwen die tot het einde op de seksbootjes in de Vecht werkte.

Bron: https://www.dominaforum.nl/prostitutie-in-het-nieuws/utrecht-neemt-afscheid-van-het-nieuwe-zandpad-maar-wil-sekswerkers-niet-laten-stikken/

Het toerisme trekt weer aan, maar sekswerk wordt met negentiende-eeuwse argumenten uit de rosse buurt geweerd, betoogt universitair docent en historica Marion Pluskota.

Nu de pandemie enigszins afgezwakt is en de toeristische economie weer aantrekt, zal de gemeente Amsterdam des te gretiger verdergaan met haar project om sekswerkers naar buiten het stadscentrum te verplaatsen en meer ramen te sluiten. Een blik op de documenten op de gemeentewebsite onthult daarbij de verschillen tussen het politieke discours en de behoeften en rechten van sekswerkers. En Amsterdam is daarin niet de enige.

De gemeente beschouwt sekswerk niet als onderdeel van de geschiedenis en economie van Amsterdam, maar als bron van overlast, risico’s en illegaliteit. Dat kan ook haast niet anders, want de naam van de gemeentelijke afdeling die verantwoordelijk is voor dit project luidt: Directie Openbare Orde en Veiligheid – dat zegt alles.

Sekswerkers hebben altijd in het centrum gewerkt en gewoond, maar pas laat in de negentiende eeuw werd hun recht op de stad, en vooral hun recht om de stedelijke omgeving te gebruiken, betwist door de gemeente. Sociale hervormers associeerden sekswerk met het schrikbeeld van ziekte en mensenhandel; de gemeente gebruikte dat beeld om de zichtbaarheid ervan te beperken. Sindsdien wordt er op verschillende manieren beleid gevoerd om sekswerk te verplaatsen, te verbergen en te scheiden van de rest van de stad. Denk aan het verbod in 1889 om in het openbaar klanten te werven, het bordeelverbod uit 1897, de tippelzone, het vergunningensysteem, het project 1012 . Alles overigens met matig tot zelfs geen succes.

In plaats van het belang van sekswerk in de ontwikkeling van de moderne stad te erkennen en te accepteren, kozen de opeenvolgende gemeentebesturen voor onverschilligheid en afwijzing. Daarnaast kozen ze ervoor sekswerkers als slachtoffers neer te zetten.

Oude denkpatronen

In het beleid van de huidige burgemeester Halsema herken ik als historica de oude denkpatronen. De gemeente Amsterdam volgt het pad van negentiende-eeuwse modernisten. Het sekswerk druiste in tegen hun verwachtingen van een zich ontwikkelende stad. Ze gebruikten dezelfde argumenten als Halsema (overlast, gezondheidsrisico’s en mensenhandel) om de zichtbaarheid van sekswerk aan banden te leggen en dit gebruik van de stad zo te beperken.

Sekswerkers hebben decennialang zelf geprobeerd om hun werk­situatie veiliger te maken. Dankzij eigen regie en veerkracht zijn ze erin geslaagd om voor zichzelf een werkplek te creëren waar ze zelfstandig kunnen zijn. Zoals herhaald door het Prostitution Information Centre (PIC) tijdens de De Wallen Open Dagen 2021, stelt het werken achter de ramen hen in staat om zelf te bepalen wie hun werkplek mogen betreden, en om veilig te werken.

Deze verworvenheid van hen proberen af ​​te pakken, werkt demoraliserend. Het beleid staat op een kruispunt: wil de stad een inclusief bestuur dat elke Amsterdammer vertegenwoordigt en dat actief de fouten van het verleden erkent, of wil het de oude heksenjacht vervolgen die gedoemd is om te mislukken?

Sekswerkers zijn geen pionnen

Na jaren van onderzoek naar de geschiedenis van sekswerk is mij één ding heel duidelijk geworden : het is noch de gemeente noch de politie of landelijke overheid die bepaalt waar sekswerkers hun beroep uitoefenen. Zij zijn degenen die de rosse buurt maken; zij zijn ook degenen die de buurt veilig kunnen houden, door erkend te worden als onderdeel van de lokale gemeenschap. Sekswerkers zijn geen pionnen die binnen de stad kunnen worden verplaatst al naar gelang de wens van de gemeente, de politie of derden. En wat geldt voor Amsterdam, geldt ook voor Utrecht en andere gemeenten.

Als laatste opmerking aan de gemeente(n) verwijs ik graag naar een artikel dat verscheen in maart 1919 in De Telegraaf: ‘We vervolgden onzen weg, die leidde tot de O.Z. Achterburgwal, waar fabrieken, werkplaatsen en kantoren langzaam maar zeker de bordeelen verdringen.’ Dat dachten ze tenminste…, toen.

Bron: Trouw.nl

UTRECHT – Partijen in de Utrechtse gemeenteraad willen een debat, nu de plannen voor het Nieuwe Zandpad van de baan zijn. Het college liet eerder vandaag weten dat de partij die de werkruimten voor raamprostitutie zou realiseren de financiering niet rond krijgt.

“De teleurstelling is gigantisch natuurlijk”, zegt GroenLinks-raadslid Sophie Schers. Haar partij was al vanaf het begin voorstander van het realiseren van de legale seksplekken tussen de waterzuivering en de Einsteindreef. “We waren hier als gemeente al zo lang mee bezig. En het leek erop dat het ging lukken.”

‘Goed nieuws voor Overvecht’
Een heel ander geluid klinkt bij het CDA. Die partij was altijd al tegen de plannen en reageert dan ook verheugd. “Dit is goed nieuws voor Overvecht”, zegt raadslid Bert van Steeg. Volgens hem moest het vroeg of laat wel misgaan. “Het verrast me niet dat dit is gebeurd. In het plan zat veel wensdenken van de gemeente. Maar je kunt nu eenmaal niet alles reguleren”, doelt hij op alle voorwaarden die de gemeente aan de nieuwe plek stelde.

Hoe het verder moet, is op dit moment nog niet duidelijk. Een commissie onder leiding van minister van Staat Winnie Sorgdrager gaat nu eerst de toekomst van legale prostitutie in Utrecht onderzoeken. Of daarin opnieuw een rol is weggelegd voor het Nieuwe Zandpad, valt nog te bezien.

Woningen
Wat het CDA betreft is het duidelijk. “Het komt er niet”, zegt Van Steeg beslist. Daar sluit nu ook de VVD zich bij aan. Die partij was eerder nog voorstander van de plannen, maar komt daar na de zoveelste tegenslag op terug.

“Sinds 2013 al proberen we raamprostitutie veilig te organiseren, maar telkens mislukt dat”, laat de partij in een reactie weten. De VVD vindt het tijd worden voor een andere bestemming voor het gebied en oppert dat het bouwen van woningen een idee kan zijn.

Zover wil GroenLinks op dit moment nog niet gaan. “We moeten kijken naar een plek waar sekswerkers hun werk legaal kunnen doen”, zegt Schers. “We moeten de locatie van het Nieuwe Zandpad niet opgeven voordat we een duidelijk beeld van de toekomst hebben.”

bron: https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/3211477/utrechtse-partijen-willen-debat-over-nieuwe-zandpad-teleurstelling-is-gigantisch.html

UTRECHT – Stichting Huisvesting het Nieuwe Zandpad (SHNZ) kan toch niet de werkruimten voor de raamprostitutie op het Nieuwe Zandpad realiseren. Dat laat het college van de gemeente Utrecht weten. De partij kan niet voldoen aan de voorwaarden van de aanbesteding. Daarmee staat de terugkeer van raamprostitutie in Utrecht opnieuw op losse schroeven.

“Dat is bijzonder spijtig, want de afgelopen jaren hebben we met uw raad een grote inspanning geleverd om een veilige en goede locatie te zoeken voor sekswerkers in onze stad”, schrijft het college in een brief aan de gemeenteraad. Voordat Stichting Huisvesting het Nieuwe Zandpad de aanbesteding won, probeerde de gemeente al tot drie keer toe een commerciële partij te vinden om de nieuwe prostitutieplekken te realiseren.

‘Stap voorwaarts’
Burgemeester Dijksma liet in juni nog in een toelichting weten dat de voorlopige gunning aan de stichting “een belangrijke stap voorwaarts in dit langlopende traject” was. “Een stad als Utrecht heeft een plek nodig waar het legale beroep van sekswerker op een veilige manier uitgeoefend kan worden.”

De stichting zou niet alleen de in totaal 96 werkruimtes van de prostituees realiseren, maar ook gaan samenwerken met een niet nader genoemde financiële instelling. Die zou producten zoals een betaalrekening, verzekering of hypotheek leveren aan de sekswerkers. Dat moest ertoe leiden dat zij minder gevoelig zouden worden voor uitbuitingspraktijken.

Financiering niet rond
In juni was al duidelijk dat Stichting Huisvesting het Nieuwe Zandpad een zogeheten ‘verificatiefase’ moest doorlopen. Tijdens dat traject bleek dat de stichting de financiering niet rond kreeg. ABN Amro wilde dat de gemeente garant zou staan als er een lening werd verstrekt. Maar de gemeente zegt daar niet aan te kunnen voldoen, want de gemeenteraad had als voorwaarde gesteld dat de gemeente niet financieel betrokken zou zijn bij de ontwikkeling.

Nu de aanbesteding is mislukt, gaat er een streep door de plannen van het Nieuwe Zandpad. De toekomst van sekswerk in Utrecht is daarmee onduidelijk. Om de impasse te doorbreken komt er nu een expertcommissie onder leiding van minister van Staat Winnie Sorgdrager. Die commissie moet met een voorstel komen, waarin volgens de gemeente “recht wordt gedaan aan de modernisering van dit legale beroep en die een betere positie van sekswerkers, veilige werkomstandigheden en vergunde (thuis)werkplekken voorop stelt”. Of daarin ook een rol voor het Nieuwe Zandpad blijft weggelegd, is niet duidelijk.

SHNZ blijft zelf hoopvol. In een eerste reactie laat de stichting weten “verrast, verdrietig en teleurgesteld te zijn dat de gemeente haar aanbieding nu heeft afgewezen”. SHNZ wil er alles aan doen om de plannen wel financierbaar te krijgen. “De bouwplannen zijn af en het team staat klaar om ze te realiseren”, laat de stichting weten. Daarnaast geven ze aan graag in gesprek te gaan met Sorgdrager.

Nieuwe Zandpad
De toenmalige burgemeester Aleid Wolfsen liet de woonboten op het oude Zandpad in 2013 sluiten, vanwege misstanden zoals mensenhandel en uitbuiting. Het Nieuwe Zandpad moest komen tussen de waterzuivering en de Einsteindreef.

bron: https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/3211385/streep-door-plannen-nieuwe-zandpad-toekomst-sekswerk-in-utrecht-onzeker.html