Haven-Stad is een van de locaties waar een nieuw erotisch centrum zou kunnen komen. Eerder al werden acht andere plekken aangewezen als mogelijke locatie voor het centrum, dat de raamprostitutie op de Wallen deels moet gaan vervangen.
Dat is te lezen in de marktconsultatie die burgemeester Halsema vandaag naar de gemeenteraad stuurde. De burgemeester noemde eerder al acht andere mogelijke locaties voor het nieuw te verrijzen centrum: Amstel III (Zuidoost), Arenapoort (Zuidoost), Sloterdijk 2 Zuid (Nieuw-West), Sloterdijk Noord (Nieuw-West), Zuid / Rai (Zuid), Hamerkwartier (Noord), een waterlocatie (exacte locatie nog onbekend) en Eenhoorngebied (Oost). Daar komt nu dus Haven-Stad bij, het grote gebied aan weerszijden van het IJ waar de komende jaren tienduizenden huizen gebouwd zullen worden.
Honderd sekswerkplekken
In de consultatie is verder te lezen dat in het erotisch centrum zo’n honderd werkplekken voor sekswerkers moeten komen. Een deel daarvan zal bestaan uit raamsekswerk, ook komen er hotelkamers waar klanten kunnen komen die online een afspraak hebben gemaakt.
Ook moeten er onder meer twee horeca-gelegenheden, een werkruimte voor zorgverleners en erotisch entertainment komen. De totale oppervlakte van het centrum zal zo’n vijfduizend vierkante meter beslaan.
Minder overlast en criminaliteit
De huidige marktverkenning heeft als doel om meerdere commerciële partijen in de gelegenheid te stellen hun interesse in de bouw van het centrum kenbaar te maken. In juli of augustus van dit jaar volgt dan naar verwachting een publicatie met de uitkomsten van de consultatie.
De burgemeester is al een paar jaar in gesprek over de Wallen. Er moet minder overlast en criminaliteit plaatsvinden en voor de prostituees moet het ook veiliger worden. De burgemeester ziet een groot erotisch centrum buiten het stadscentrum als mogelijk alternatief. Wanneer met de bouw van het centrum begonnen moet worden is nog niet bekend.
Seksondernemers op de Wallen vinden het kwalijk dat de plannen van burgemeester Halsema voor een erotisch centrum buiten de binnenstad door worden gezet tijdens de coronacrisis. Vorige week kregen ze te horen dat de gemeente is begonnen om te onderzoeken of ondernemers mee willen doen.
De ondernemers stuurden daarom een brandbrief naar de Stopera. “Wij zijn zover nog niet”, vertelt Natascha Flipsen van museum Red Light Secrets en ondernemersvereniging BIZ Burgwallen. “Wij zijn voornamelijk bezig met overleven.”
Economisch herstel
“Gemeente, burgemeester, doe alstublieft een pas op de plaats met betrekking tot uitwerking van het prostitutiebeleid en het uitwerken van het erotisch centrum”, vraagt Janine Oudeman, straatmanager van BIZ Burgwallen. “En richt je alstublieft op het uitwerken van economisch herstel.”
Afgezien van de vaart, is er ook chagrijn over de richting. Er lagen namelijk nog geen twee jaar geleden vier verschillende scenario’s op tafel, variërend van meer ramen op de Wallen tot helemaal geen prostitutie meer. De ondernemers zeggen dat er bij de burgemeester een duidelijke voorkeur lag voor het economisch centrum en dat de andere scenario’s niet zijn onderzocht.
Niet wachten
Halsema ziet dat anders. Haar woordvoerder laat weten dat er veel gesprekken zijn geweest in de buurt en dat de gemeenteraad ook heeft aangegeven dat dit scenario verder onderzocht moet worden. “De Aanpak Binnenstad is een breed programma voor de lange termijn, juist om een leefbare en economisch gezonde stad te maken. We kunnen en willen met de voortgang niet wachten totdat corona voorbij is.”
Geïnteresseerde ondernemers in het erotisch centrum hebben nog tot juli om zich te melden.
Drugsproblematiek rondom sekswerkers is niet vanzelfsprekend, de vergunningverlening verloopt momenteel prima en bovenal: de lokale gemeenteraad moet leidend zijn in het toestaan van prostitutie. Dat stelt staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Ankie Broekers-Knol over de prostitutie Meppel.
Meppel worstelt met de nieuwe Europese prostitutiewet. Vanwege nieuwe Europese wetgeving worden er nieuwe vergunningen uitgegeven. Volgens die nieuwe regels moet Meppel een groter gebied aanwijzen voor sekswerkers. De term ‘groter gebied’ heeft commotie veroorzaakt in de stad. Aan de Voorstraat in de Indische buurt zitten nu twee seksclubs en omwonenden waren bang dat het aantal sekswerkers sterk toeneemt.
Dat blijkt uit de beantwoording van Kamervragen van de SGP. Fractievoorzitter Kees van der Staaij werd gemaild door een bewoner uit Meppel en kreeg daarom lucht van de commotie over de vernieuwde sekswerkvergunningen in Meppel en richtte zich tot het ministerie van Justitie en Veiligheid. Hij kan het niet geloven dat de Meppelse sekswerkers in een woonwijk gevestigd zijn en denkt dat het de leefbaarheid sterk beïnvloed.
Drugsgebruik
“Hier past terughoudendheid”, schrijft Broekers-Knol. Volgens de staatssecretaris kan alleen de gemeenteraad erover beslissen. “Het zal van de lokale context afhangen of de gemeente tot het oordeel komt dat de leefbaarheid van een wijk of straat wezenlijk wordt beïnvloed door de aanwezigheid van één of meer prostitutiebedrijven. De gemeenteraad heeft ook via het bestemmingsplan mogelijkheden om het vestigen van bedrijven te sturen.”
Volgens de SGP gaat prostitutie vaak gepaard met drugsgebruik. Dat zou de leefbaarheid sterk beïnvloeden. Dat is Broekers-Knol te kort door de bocht: “Dat prostitutiebedrijven vaak met drugsproblematiek gepaard gaan, is een te algemene bewering. Zaken als overlast voor de omgeving en gevolgen voor de openbare orde moeten wel bekeken worden. Het blijft aan de gemeente.”
Of alle sekswerkers verbieden?
Ondanks het grotere gebied brengt Meppel het aantal vergunningen waarschijnlijk iets terug. Eén vergunning wordt momenteel niet gebruikt en die vervalt. De SGP hoopte echter dat Meppel alle vergunningen zou schrappen. Die ‘nuloptie’ is momenteel wettelijk nog niet mogelijk.
“Er mogen voorwaarden worden gesteld aan prostitutie”, vertelt Broekers-Knol. “Die mogen niet zover gaan dat deze feitelijk toch tot een algeheel vestigingsverbod leiden.”
De nuloptie wordt wel mogelijk als de nieuwe Wet Regulering Sekswerkers ingaat. De SGP pleit voor snelle behandeling van dit wetsvoorstel zodat voor de gemeenteraad van Meppel de nuloptie mogelijk is.
Bedrijven moeten hun algoritmes wantrouwen en onderzoeken, anders kan het mis gaan. Managers blijken weinig te begrijpen van hun eigen systemen of zelfs niet te weten of er in hun bedrijf gebruik wordt gemaakt van een geautomatiseerde analyse van data. Ook legale sekswerkers merken hier de nadelen van, dat stelt het Impact Centre Erasmus.
De ethische kant wordt regelmatig over het hoofd gezien, zo staat in Trouw. De algoritmes benadelen bepaalde groepen, waarbij ook de kindertoeslagaffaire een voorbeeld is waardoor het helemaal mis ging bij de belastingdienst. Jacqueline Scheidsbach is directeur van het kennis- en onderzoeksinstituut van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zij ziet dat bedrijven, waaronder ook verzekeraars en banken, bepaalde mensen onterecht benadeeld: “Een verzekeraar mag naar de postcode kijken bij het bepalen van de premie. Banken gebruiken algoritmes om risico’s in kaart te brengen. Maar er kunnen ongewenste effecten optreden, zoals het versterken van kansongelijkheid. Een voorbeeld zie je in de prostitutie. Legale sekswerkers krijgen een verhoogd risicoprofiel, waardoor ze moeilijker aan een eenvoudige bankrekening komen.”
Het is iets wat wij ook vaak horen, dat sekswerkers en exploitanten worden uitgesloten van allerlei zaken die voor elk ander persoon normaal zijn. Een hypotheek die wordt afgewezen vanwege een link met sekswerk, privehuizen die geen pin-automaat mogen huren of veel moeite moeten doen om een bankrekening te krijgen.
Zeventien jaar na de moord op prostituee Yvette Looijs in het Bijlmerpark in Amsterdam heeft de politie een verdachte aangehouden. Het is een 60-jarige Amerikaan die afgelopen week aan Nederland is uitgeleverd. Hij is vrijdag voorgeleid aan de rechter-commissaris en zit vast.
De 42-jarige prostituee is in de nacht van 14 op 15 november 2003 met geweld om het leven gebracht. Looijs werd de volgende ochtend dood gevonden in het Bijlmerpark. Ze leidde een zwervend bestaan in Amsterdam-Zuidoost en was sinds een paar jaar verslaafd aan harddrugs.
New York
De politie vermoedde al snel dat de man met wie Yvette meeging om seks te hebben haar laatste klant was en haar dood werd. De politie begon een zoektocht naar de Amerikaanse Matthew uit New York. Hij zou andere mensen hebben verteld dat hij haar in het Bijlmerpark heeft geslagen en haar daar heeft achtergelaten. Opsporing Verzocht besteedde er in 2004 aandacht aan. Verschillende aanhoudingen volgden, maar de Amerikaan die gezocht werd, zat er niet bij.
Het onderzoek werd opnieuw opgepakt door het Amsterdamse coldase-team. Rechercheurs stuitten in 2017 tijdens een ander onderzoek op belangrijke informatie over de dood van Yvette. Deze informatie gaf de politie aanknopingspunten, wat leidde naar de verdachte. Die was na enkele jaren in Nederland te hebben gewoond, weer woonachtig in Amerika.
Onbeantwoord
De politie zegt dat nog veel vragen onbeantwoord zijn. ,,Hopelijk verklaart de verdachte daar meer over, dat neemt echter niet weg dat we iedereen oproepen om nog eens goed in zijn of haar geheugen te graven of ze misschien meer weten over deze zaak. Zelfs na zeventien jaar is alle informatie welkom bij ons”, zegt de teamleider van het coldcase-team.
Bij het Tilburgse Hotel Central werd de afgelopen twee maanden twee keer een prostituee aangetroffen. Tot hun ontsteltenis hangt de eigenaren nu een dwangsom van 10.000 euro boven het hoofd als dat nog een keer gebeurt. ,,De gemeente geeft geen advies hoe we hiermee om moeten gaan.”
Sven Arens, eigenaar van Hotel Central voor zijn pand
Hij glimlacht nog, staand voor zijn Hotel Central, maar eigenlijk is Sven Arens best wel pissig. Arens en zijn vrouw hebben grootse plannen voor het hotel: het krijgt na een verbouwing 21 hotelkamers in De Stijl-stijl en bovenop een rooftopbar. In afwachting daarvan was het hotel, als proef, open. ,,Maar dat is te riskant geworden.”
Vorige week plofte een brief van de gemeente op de deurmat. Goed nieuws, vermoedde de vrouw van Arens. Ze dacht dat het eindelijk de vergunning voor de verbouwing was. ,,Waar ze mij blij mee kon maken. Maar toen ze de brief open maakte, stortte haar wereld in. Volgens de gemeente exploiteren we een bordeel.”
Bij de entree van het hotel, schuin tegenover het station, hangen aan de muren zes kastjes met daarin sleutels van drie kamers en drie studio’s. Mensen boeken bij hotelaanbieder Booking.com en krijgen dan van de vrouw van Arens foto’s, uitleg en een code opgestuurd om de sleutel eruit te nemen.
,,Dat doen ze wereldwijd zo.” Zelf komen de eigenaren er amper aan te pas: alleen als iemand wil verlengen door contant te betalen en zijn vrouw komt op maandag na de schoonmaak controleren. ,,Je moet zelf wel een beetje opletten, anders heb je zo een slechte score op Booking (waar ze een 8,7 hebben, red.).”
Vochtige doekjes
Op 23 februari gaat het mis. Toezichthouders van de gemeente vinden – schrijven ze in de ‘last-onder-dwangsombrief’ – een advertentie op Kinky.nl (een soort Marktplaats voor escorts), maken een afspraak en krijgen vervolgens het adres van Hotel Central door. Als de dame bij het openen van de deur de toezichthouders ziet, rent ze naar boven. ‘Op het bed in de hotelkamer vonden we een condoom en vochtige doekjes’.
De dame geeft aan een prostituee te zijn en heeft de kamer via Booking gereserveerd. ‘Mevrouw verklaarde op de tweede dag de huur contant te hebben betaald aan de eigenaresse, ze betaalde voor vijf dagen.’ In een andere kamer verbleef ‘een vriendin’ van de prostituee. Die geeft aan in het verleden sekswerker te zijn geweest, maar ‘dat nu niet meer te doen’.
Onterecht blijkt een maand later: juist die vrouw wordt op 23 maart – wederom na het maken van een afspraak op Kinky – weer in het hotel aangetroffen. Dit keer wordt ze op heterdaad betrapt, althans: ze gooit de sleutels van het balkon naar beneden voor de toezichthouder die zich weer als klant voordoet.
Voor de gemeente is de maat daarmee vol, de controles zijn er om mensenhandel tegen te gaan: ‘Er worden prostitutie-activiteiten verricht in uw pand’, schrijven ze aan de hoteleigenaren. Ze exploiteren een ‘seksinrichting’ en krijgen daarom een ‘last onder dwangsom’ opgelegd van 10.000 euro. Die bij herhalingen op kan lopen tot 50.000 euro.
Echt niks door?
Arens wilde eigenlijk de zaak niet aankaarten – hij is nog afhankelijk van de gemeente voor een vergunning voor de verbouwing – maar de eigenaar wil het ook niet over zijn kant laten gaan. Hij nam al contact op met de Nationale Ombudsman en de landelijke politiek.
,,De volgende prostituee is de doodsteek, dan zijn we failliet voor het hotel is verbouwd. Nog vreemder vind ik dat er na die eerste melding, op 23 februari, niet eens naar ons is gebeld. We wisten van niks, tot die brief na de tweede keer.”
Of ze echt niks door hadden? Ze lazen twee weken geleden in de media dat prostitutie door corona zich illegaal verplaatst naar bijvoorbeeld hotels. ,,Daar hebben we het nog gekscherend over gehad. Maar ja, zoals ik het al tegen een vriend zei: als hij en zijn dochter een kamer bij ons boeken, denk ik aan een familie-uitje. Niet aan een prostituee en een klant.”
Checklist
Hij zou graag advies willen of een checklist van de overheid zodat ze open kunnen zonder risico. ,,Ze gaven aan dat ik dan niet met die sleutelkastjes moet werken, maar ja: in corona-tijd een receptie runnen voor een handvol klanten, dat is niet te betalen.” Er zit al weinig vet op de botten: hij werkt zelf momenteel in Groningen in de bouw. ,,Om maar niet corona-depressief te raken.”
En nu? Arens hoopt na de zomervakantie het hotel te kunnen verbouwen. In juni zouden ze graag nog even open willen. ,,Want in de zomer mag er hopelijk meer, trekken mensen er weer op uit. Voor juni kunnen mensen weer boeken, ik verwacht niet dat prostituees zo ver vooruit boeken. Maar tegen die tijd hebben we wel een probleem als er spontaan boekingen komen.”
Toch verantwoordelijk
,,Misschien kun je het de eigenaar niet kwalijk nemen”, reageert een woordvoerder van de gemeente. ,,Maar als een kamer illegaal wordt gebruikt, ben je als eigenaar verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering. Ook als iemand er een illegaal pokertoernooi houdt of ‘plantjes’ neerzet terwijl je daar niks van af weet.”
En het is fijn dat iemand te goeder trouw handelt, klinkt het, maar daar kan misbruik van worden gemaakt. ,,Als je met sleutelkastjes werkt, dan is er – dat ligt voor de hand – niet veel controle op wie je over de vloer krijgt.”
Dat er niet meteen contact opgenomen is met Arens bij het eerste voorval op 23 februari komt waarschijnlijk doordat er niemand van de bedrijfsvoering aanwezig was. ,,Anders waren de controleurs wel even naar de balie gelopen.” Of er na dat moment nog contact is geweest, kan de gemeente nu niet nagaan.
Camera
Volgens de woordvoerder wordt er met hoteleigenaren al gesproken om tips te geven om mogelijke gevallen van prostitutie te zien of te herkennen. ,,We hebben met meneer gepraat over de last onder dwangsom; als hij tips wil kan daar zeker contact over zijn. Misschien kunnen ze bijvoorbeeld een camera ophangen om bij te houden of een kamer veel wordt bezocht. Maar ook dan geldt dat je als eigenaar verantwoordelijk blijft. Dan kun je niet op die camera en naar de gemeente wijzen en jezelf vrijpleiten.”
De prostituees hebben geen boete gekregen, ‘maar die mogelijkheid wordt nog onderzocht’.
Een nieuw erotisch centrum dat de gemeente wil ter vervanging van de raamprostitutie op de Wallen zal naar verwachting zo’n 100 werkkamers tellen. Sekswerkers kunnen hier achter een raam plaatsnemen, of contacten via internet ontvangen.
Ook worden waarschijnlijk twee café’s en een stripclub, sekstheater of een andere vorm van erotisch entertainment in het gebouw gevestigd. Dat staat in een marktverkenning die door burgemeester Femke Halsema naar de gemeenteraad is gestuurd. Dit is een oproep voor commerciële partijen met interesse in de bouw van het pand, om zich bij de hoofdstad te melden. De definitieve invulling van het erotisch centrum staat hiermee nog niet vast, de marktconsultatie moet een realistisch idee geven van de kosten en de exploitatievorm van het project.
In het gebouw komt ook ruimte voor hulpverleningsinstanties en kantoorruimte voor zeker drie exploitanten die de erotische werkplekken beheren. Het geheel krijgt één centrale toegang met beveiliging, in totaal gaat het om een ontwikkeling met zo’n 5000 vierkante meter bruto vloeroppervlakte.
Maar waar?
De Amsterdamse raad steunt het voornemen van burgemeester Femke Halsema om prostitutie minder dominant te maken in de binnenstad. Hierdoor moet de wijk weer leefbaar worden, de laatst jaren zorgen met name de vele bezoekers die zich vergapen aan de sekswerkers achter de ramen voor veel overlast.
In ruil voor het weghalen van ramen in de binnenstad moeten er elders wel nieuwe werkplekken verrijzen. Al eerder zei Halsema dat een nieuw te bouwen erotisch centrum wat haar betreft verrijst in het gebied Amstel III, de Arenapoort, op Sloterdijk 2, in Zuid nabij de Rai, het Hamerkwartier, een waterlocatie, of in het Eenhoorngebied. De burgemeester voegt hier nu Havenstad aan toe als mogelijke plek.
Wanneer en waar het centrum precies gebouwd kan worden is nog niet duidelijk. Ook is nog niet te zeggen hoe burgemeester Halsema de zittende exploitanten in het Wallengebied gaat overtuigen dat hun ramen moeten verdwijnen. Eerdere projecten, onder leiding van oud-burgemeester Job Cohen en toenmalig wethouder Lodewijk Asscher, waarbij eigenaren van prostitutiepanden werden uitgekocht, hebben tientallen miljoenen euro’s gekost.
In Tilburg bleken bij recente prostitutiecontroles elf sekswerkers illegaal aan het werk te zijn. Vanwege de coronaregels mogen ze niet werken. ,,We kunnen het niet staven, maar hebben wel de indruk dat er daardoor meer sprake is van illegale prostitutie”, zegt een woordvoerster van de gemeente. Bij Meld Misdaad anoniem komen er veel meer meldingen over binnen.
Sekswerkers mogen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld masseurs en kappers, nog steeds niet werken. Ze kunnen geen aanspraak maken op noodsteun maar moeten een bijstandsuitkering aanvragen als ze in financiële problemen komen. Volgens de Brabantse klankbordgroep Seksworks lopen sekswerkers daar niet warm voor omdat ze graag in de anonimiteit blijven.
Om de drempel te verlagen laat de gemeente Tilburg aanvragen via het prostitutie maatschappelijk werk lopen. Maar ook dat blijkt niet de oplossing. De woordvoerster: ,,Daarbij komt dat veel sekswerkers die in Tilburg wonen, elders werken en andersom. Het is heel lastig om deze groep te helpen.”
Ingeteerd op spaargeld
Het Verwey-Jonker Instituut deed in Tilburg en omgeving onderzoek naar de gevolgen voor de branche tijdens de eerste coronagolf. Daaruit bleek dat veel sekswerkers in financiële problemen zijn gekomen. Ze hebben op hun spaargeld ingeteerd, de aflossing van hun hypotheek stilgezet of zijn leningen aangegaan. Het merendeel gaf aan dat ze niet doorwerkten.
Afgaande op ‘signalen en indrukken’ lijkt daar nu wel sprake van te zijn. Meld Misdaad Anoniem zag in de regio een stijging van het aantal meldingen van 33 (2019) naar 59 (2020). Landelijk verdubbelde het aantal naar bijna 600. Wat volgens een zegsman meespeelt is dat veel mensen vanwege corona thuis zijn en eerder in de gaten hebben als er rond een woning ‘iets’ speelt.
Bezorgdheid
,,We zien drie motieven om te melden. Vanuit bezorgdheid. Mensen zien dat er kinderen in een huis wonen waar steeds andere mannen binnen lopen of vermoeden dat er sprake is van dwang. Het gebeurt dat klanten zich melden omdat ze wel (online) hebben betaald maar geen dienst ontvangen. En er wordt gemeld over overlast, bijvoorbeeld omdat er veel aanloop is.”
In veruit het merendeel gaat het dan over woonhuizen, in een enkel geval om een hotel of vakantiehuis. Bij de recente prostitutiecontroles in Tilburg ging het ook hoofdzakelijk om woningen, in twee gevallen om hotels. Daarbij werden elf prostitués aangetroffen die illegaal aan het werk waren.
‘Sekswerkers niet opjagen’
In Tilburg is het werken in de seksbranche toegestaan met een vergunning. Thuisprostitutie is hier onder strenge voorwaarden van uitgezonderd, maar zolang de coronamaatregelen gelden zijn alle vormen van sekswerk verboden.
,,We doen controles”, aldus de gemeentewoordvoerster, ,,maar die zijn vooral gericht op het vaststellen van misstanden en niet om sekswerkers op te jagen.” Bij de recente controles gaf één vrouw aan niet meer als prostituee te willen werken. Voor haar is hulp ingeschakeld. Alle sekswerkers kregen een waarschuwing. Bij een volgende overtreding volgt een dwangsom van 5000 euro, die zowel aan de huiseigenaar als de bewoner kan worden opgelegd.
Met het voornemen in Amsterdam een erotisch centrum te bouwen, vergeet de gemeente kritisch naar haar eigen verleden te kijken, stelt historicus Wouter Maas. Deze opinie van Parool.nl wilden we graag met je delen.
In Het Parool van 24 februari maande Olav Ulrich burgemeester Femke Halsema tot de snelle realisatie van een erotisch centrum ‘elders in Amsterdam’. Dit laatste betekent ‘niet op de Wallen’ en kan algemener worden geformuleerd als ‘niet in mijn buurt’. Tegen de tijd dat de discussie gevoerd wordt waar dat centrum dan moet komen, zullen we dit ongetwijfeld vaker gaan horen.
Het voornemen prostitutie te reguleren – deze keer in de vorm van een erotisch centrum – is allesbehalve origineel. Kopzorgen over de prostitutie in Amsterdam zijn ongeveer even oud als de stad zelf. Het kiezen tussen reguleren en gedogen is daarbij onderhevig aan de willekeur van het morele kompas dat geldt in een bepaalde tijd. In onze tijd wijst het waarschijnlijk richting preutsheid.
Boetes
Een behoorlijk pragmatische houding was er in de vijftiende eeuw, toen prostitutie werd toegestaan. Dit moest dan wel gebeuren in bordelen van dienaren van de schout. Na de alteratie in 1578 werd prostitutie illegaal, tot 1809. Wel was er sprake van compensatie – niet voor prostituees maar voor die dienaren van de schout. Natuurlijk was hier de kous niet mee af, prostitutie is nu eenmaal onlosmakelijk verbonden met havensteden. Het is niet voor niets dat het Schipperskwartier in Antwerpen van oudsher de rosse buurt van die stad is.
Een zekere achttiende-eeuwse bepaling was een hoge boete op het betrapt worden in het bed van een prostituee, de vloer bood vaak uitkomst. Eind negentiende eeuw zou een voorgenomen tippelverbod het buitenshuis bewegen van het overgrote deel van de vrouwelijke bevolking van Amsterdam vrijwel onmogelijk hebben gemaakt.
De in 1996 in gebruik genomen tippelzone op de Theemsweg werd in 2003 alweer gesloten. Het punt hier is niet dat niets doen automatisch het beste idee is. Het argument is meer dat er goed moet worden nagedacht over hoe dit te doen. Want werkt zo’n erotisch centrum wel?
Geen garantie
Het idee dat sekswerkers meer zouden verdienen in een groot centrum dan op de Wallen is niet meer dan dat: een idee. Niets biedt garantie dat verandering van locatie lucratief zal zijn. Ook stelt de gemeente Amsterdam dat toerisme een negatief effect heeft gehad op het welzijn van sekswerkers. Dit is door een groep toeristen ongetwijfeld zo, maar wie zegt dat er in een erotisch centrum geen sprake van zal zijn dat ‘zij worden bekeken als een attractie, dikwijls uitgelachen en uitgescholden en tegen hun zin gefotografeerd’ zoals de gemeente het zelf verwoordt? En in hoeverre kunnen we de gemeente zien als pooier in deze, als initiatiefnemer en ongetwijfeld opzichter.
En dan de bewoners van de Wallen. Ulrich stelt dat het een woonbuurt is, geen uitgaansbuurt. Het scheiden van functies zoals wonen, werken en recreatie blijkt in wijken de leefbaarheid niet te bevorderen. Daarbij, op de Wallen zijn er al sinds de vijftiende eeuw vrouwen ‘in het leven’. Een ononderbroken traditie tot nu. De buurt is dus al ruim een half millennium meer dan alleen woonbuurt. Is het sluiten van de ramen in de rosse buurt dan niet simpelweg geschiedvervalsing?
Zorgen
Ik begrijp de zorgen van de gemeente en dat de buurtbewoners het niet altijd even makkelijk vinden. Wat ik niet begrijp is dat de sekswerkers zelf amper een stem krijgen. Er wordt wel gemeld dat ze in gesprekken zijn betrokken, maar waar dat dan uit blijkt, wordt amper duidelijk. In gesprek met mensen die zelf ervaring hebben met sekswerk komt men bij het tijdschrift Vice namelijk tot een heel andere conclusie. Er zijn bij sekswerkers duidelijke zorgen om veiligheid, illegaliteit, betaalbaarheid en inkomen rondom de plannen van de gemeente.
Sekswerk hoort bij de Wallen. Natuurlijk moet er wat gedaan worden aan de overlast die door een deel van de toeristen wordt veroorzaakt, maar het probleem verplaatsen naar de periferie is geen oplossing. Bovendien biedt deze verplaatsing geen garantie op welk vlak dan ook voor prostituees. Bij het zoeken naar een oplossing lijkt mij de dialoog zeer belangrijk. Praat mét sekswerkers, niet over ze.
HULTEN – Met de opening van Sauna Badda Bing aan de Rijksweg in Hulten in 2005 vestigt zich de grootste seksclub van Midden- en West-Brabant in de regio. De exploitant telt 75 tot 100 klanten per dag uit het hele land, België en Frankrijk. Het duurt zeven roemruchte jaren. Een schietpartij, een dode, afpersing, faillissement, wietfabriek, aankoop door Gilze en Rijen. Dan is het wel klaar. Bijna.
De knijper van de sloopkraan knaagt de restanten van Badda Bing aan de Rijksweg in Hulten onverbiddelijk in stukken. Een gemeentelijk eigendom omdat Gilze en Rijen het pand in 2014 koopt. Zo wordt voorkomen dat motorclub No Surrender er een clubhuis vestigt. ‘Slopen’, zegt burgemeester Jan Boelhouwer. Zes jaar lang probeert de gemeente een geschikte koper te vinden. Tevergeefs. ‘Slopen’, zegt zes jaar later dan ook de gemeenteraad.
Soprano’s
Als sauna Badda Bing in januari 2005 de deuren opent is de naam nog een wat ondeugende verwijzing naar stripclub Bada Bing uit de tv-serie The Soprano’s. Die is weer genoemd naar ‘bada-bing’ waarmee Sonny Corleone uit de filmklassieker The Godfather een pistoolschot verklankt.
Niet dat de club in Hulten meteen de zware criminaliteit in gaat. Maar seksclubs zijn behalve voor mannen met zekere noden ook aantrekkelijk zijn voor mannen met criminele eisen. Pascale de Boer, twintig jaar in het vak, heeft de dagelijkse leiding. Ze wil nog voor de opening af van de duistere uitstraling van seksclubs. ‘Meisjes kiezen dit beroep omdat ze het leuk vinden, of voor het geld. Zij bepalen de sfeer.’
17 peeskamers
De klant betaalt entree, krijgt een badjas en slippers, een maaltijd, gratis drank en betaalt extra als hij met een van de ‘zelfstandige ondernemers’ naar een van de zeventien peeskamers wil. Verder zijn er twee sauna’s, een doucheruimte, een bar met champagnehoek. ‘We willen alles volgens de regels doen’.
Het pand is ideaal gelegen voor een kort dan wel langer verblijf voor de vele dagelijkse passanten tussen Breda en Tilburg. De afslag van de A58 is nabij en via Oosterhout is de A27 ook niet ver. Klanten parkeren de auto zeer privé achter de hoge coniferen.
De eerste juridische oprisping is twee maanden na de opening. Enkele dames beschikken niet over de juiste papieren. Burgemeester René Roep zegt op te zullen treden als ‘dingen niet deugen, maar wil de club een kans geven.’
