Wouter

“Ondanks de coronamaatregelen, zijn er sommige vrouwen die doorgaan met hun werk. Een andere manier om aan inkomsten te komen hebben ze niet en dus zetten ze hun leven op het spel voor 100 of 150 euro.”

Voordat de coronamaatregelen hun intrede maakten, ontving Nathalie haar klanten achter een verlicht raam. De 50-jarige uit Luik, die inmiddels al sinds het begin van de lockdown werkloos is, geeft ons een kijkje in haar dagelijks leven. Een leven dat momenteel waarschijnlijk net zo spannend is als dat van jou. Ze denkt veel aan de collega’s die het een stuk minder goed hebben. Maar ze stelt zichzelf ook de vele (onvermijdelijke) vragen over sekswerk temidden van een pandemie en hoe haar werkzaamheden er gaan uitzien wanneer de maatregelen verder zullen versoepelen.

Sluiting van de ramen

“De burgemeester van Seraing besloot de Marnixstraat op zondag 15 maart stipt om middernacht te sluiten. De sekswerkers werden enkele dagen daarvoor geïnformeerd door de eigenaren en Dominique Silvestre, een maatschappelijk werker van Icar Wallonië, een vereniging die helpt met de begeleiding en ondersteuning van sekswerkers. Toen we hoorden dat de horecasector op vrijdag 13 maart zijn deuren moest sluiten, wisten we dat wij de volgende zouden zijn. Dus hervatte ik mijn werk op zaterdag om 14:00.

Voor mijn werkruimte betaal ik ongeveer 250 euro per week aan huur. Let op: dat is nog goedkoop. Sommige collega’s betalen 400 euro huur en moeten het doen met slechtere sanitaire voorzieningen dan ik. Sinds het begin van de quarantaine hoef ik geen huur meer te betalen, maar die beslissing lag volledig bij de eigenaar. Eigenlijk kunnen ze ook niet meer om geld vragen, omdat de burgemeester ons heeft verplicht te sluiten. Sommige meisjes werden gechanteerd en vreesden dat ze na de quarantaine hun baan zouden verliezen. Ze hebben dit aangekaart bij de maatschappelijk werker van Icar Wallonië. Nu worden eigenaars die blijven vragen om geld aangegeven bij de politie.

Onafhankelijke en niet-erkende beroepen

Sinds 1 januari van dit jaar moeten alle sekswerkers zich verplicht inschrijven bij de ECB [Kruispuntbank van Ondernemingen, red.]. Ook moeten ze een zelfstandigenstatuut aannemen en moeten ze sociale bijdragen en BTW betalen. Voor een beroep dat geen officiële status heeft, is dat nogal een absurde eis. Er wordt streng gecontroleerd, dus om een arrestatie te voorkomen zat er niks anders op. De BTW is 21%, maar die kunnen we natuurlijk niet doorrekenen naar onze klanten.

“Eten is mijn prioriteit. De rest bekijk ik later wel…”

Mijn sociale bijdragen en belastingen worden op het moment uitgesteld. Mijn boekhouder vroeg al heel snel een financiële overbrugging voor mij aan en Icar Wallonië behandelde de verzoeken van vrouwen die niet wisten hoe ze het zelf moesten doen. De eerste betalingen zijn inmiddels binnengekomen. De uitkering bedraagt iets meer dan €1.200 per maand [€1.291,69 per maand zonder gezinslast en €1614,10 per maand met gezinslast, red.]. Dat is niet genoeg om van te leven, maar mijn bankzaken regel ik later wel. Ik heb mijn vrienden en familie, dus voor nu is het prima, maar sommige collega’s hebben niemand.

Meer lezen

In de uitzending van Op1 op 24 mei, zat de eigenaresse van Club LV aan tafel bij Jeroen Pauw en Fidan Ekiz. Samen met sekswerkster Moira en ex-sekswerker Jennifer om te praten over de huidige situatie waarin sekswerkers niet aan het werk mogen als gevolg van de corona-maatregelen. 

Lotte Alberg is eigenaresse van Club LV en stelt dat sommige dames haar apps sturen dat ze de wanhoop nabij zijn omdat velen geen steun ontvangen. Moira krijgt de vraag waarom sekswerkers geen gebruik kunnen maken van de landelijke TOZO-regeling: ‘Dat is vanwege de opting in, je bent eigenlijk geen zzp-er maar ook geen werknemer. Het is een soort fictief dienstverband. Je hebt dus alles risico’s van een ZZP-er en geen voordelen van het werknemer zijn.’

‘In deze situatie laten ze ons echt gewoon zitten’

Alberg gaat daar verder op in: ‘Iedereen die werkt via opting-in krijgt niks. De meisjes betalen altijd netjes belasting en dat vind ik ook normaal, dat hoort bij een sociaal stelsel. En in deze situatie laten ze ons echt gewoon zitten.’ Daarnaast ziet ze dat door het uitblijven van hulp, sommige dames toch illegaal aan de slag gaan: ‘En die worden soms ook minder prettig behandeld, iemand zei tegen mij ‘ik ben weer terug bij af’ , het is alsof het weer illegaal is.’ Prestentator Pauw reageert daarop met: ‘Het wordt nu niet beloond alsof het legaal is’.

Bekijk het hele gesprek terug op Youtube.

Sekswerk is op dit moment nog niet toegestaan vanwege de coronamaatregelen. De belangenvereniging van raamprostituees op de Wallen is Red Light United. Ze stellen dat sekswerk niet zomaar stopt vanwege de maatregelen, helemaal omdat de financiële ondersteuning vanuit de overheid niet voldoende is voor de sekswerkers om in basisbehoeften te voorzien zoals woonruimte.

De vraag is dus hoe de overheid hier mee om gaat. Wachten tot 1 september (of wie weet, misschien zelfs later) is voor steeds meer sekswerkers geen optie meer. Daarom is Red Light United voorstander om, onder strenge voorwaarden, weer te starten met sekswerk voor 1 september.

Andere contactberoepen zijn al wel aan het werk, maar sekswerk is nog verboden. Een reden zou zijn omdat dit een zware fysieke inspanning is, waardoor mensen meer luchtdruppels uitstoten. Daarom wordt, net als bij sportscholen, de datum van 1 september nu aangehouden.

Volgens voorzitter Felicia Anna is die aanname niet juist: ‘Sekswerk is niet zo fysiek inspannend als men denkt. Sekswerk is geen zwoele vrijpartij zoals in de Titanic, maar vrij klinisch en professioneel met veel oog voor hygiene. Het werk is wat dat betreft net zo inspannend als het werk van een masseuse die wel vanaf 11 mei aan de slag mocht gaan.’

Standjes zonder face to face contact

Een voorstel van het protocol houd o.a. in dat, naast de al gebruikelijke safesex en hygiënemaatregelen, zowel de klant als de sekswerker latex handschoenen en een mondkapje moeten dragen. Zoenen en orale seks is niet toegestaan. En seks alleen in standjes waarbij er geen face to face contact is.

Het volledige protocol, dat ook gesteund wordt door de raamexploitanten op de wallen, is hier te downloaden.

Opheffing van het bordeelverbod, twintig jaar geleden, moest sekswerk in Nederland controleerbaarder en veiliger maken. Toch neemt het aantal officiële seksbedrijven af. Waar vindt de prostitutie plaats die we niet willen zien? En hoe veilig is dit?

Het is negen uur als de Oost-Europese Stacy, gekleed in een zwart korset en een doorschijnende kanten kimono, op een zaterdagavond eind oktober uit haar eigen woning wordt gesleurd. Een jongen met een geitensikje smijt haar op de straat voor haar portiek. Haar kleding scheurt, haar linkerborst is ontbloot. Met gebalde vuisten slaat de jongen haar; nieuwsgierige buren verzamelen zich en kijken toe.

‘Het was geen nieuwe klant, dat was het ergste’, zegt de transseksuele sekswerker vier maanden later in een café in de Rotterdamse wijk Delfshaven. Ze laat foto’s zien van de blauwe plekken die het gevecht haar opleverde. En eentje van de klant zelf. ‘Dit is hem.’ Ze klikt een spraakmemo aan: ‘Ik weet waar je woont. Morgen kom ik je neerschieten’, klinkt het in het Engels. ‘Als je me niet terugbetaalt, vermoord ik je motherfucker. Ik steek je in je fucking hoofd en ik hak je piemel af. Motherfucker. Je hebt geluk dat ik geen pistool bij me had.’ Een week later keerde hij terug naar de woning en gooide stenen door de ruit.

Ze ontvangt haar klanten thuis, na advertenties op websites zoals hookers.nl. Dat maakt haar kwetsbaar voor geweld, diefstal of chantage, ook van klanten die ze dacht te kunnen vertrouwen. De politie adviseert om voortaan samen met een collega te werken, zegt Stacy, maar dat kan eigenlijk niet. ‘Je kunt een boete krijgen als je met iemand samenwerkt en geen vergunning hebt.’ En een vergunning bemachtigen voor thuiswerk is vrijwel onmogelijk. Maar Stacy’s voorzichtigheid mocht niet baten. Haar buren meldden het incident bij de woningcorporatie en volgens haar huurcontract is sekswerk in de woning verboden, zoals geldt bij veel woningcorporaties. Binnen een maand na de mishandeling werd ze haar huis uitgezet. ‘Toen stond ik op straat.’

Sekswerkers als Stacy zijn in opmars: kleine zelfstandigen die in de prostitutie een bestaan proberen te vinden. Zonder pooier, maar noodgedwongen ook zonder de bescherming van een sekshuis of vaste plek in een rosse buurt waar toezicht is. Dat is de trend. Hoewel Nederland wereldwijd bekendstaat om het tolerante prostitutiebeleid, neemt het aantal seksbedrijven al jaren af. Steden als Amsterdam en Utrecht worstelen openlijk met de vraag hoe en of prostitutie nog in het straatbeeld past. Andere steden gingen ze voor en sloten de bordeelramen en prostitutiezones.

Dat gebeurt soms om overlast te bestrijden, maar vaak ook – op papier – om uitbuiting en mensenhandel tegen te gaan. Maar terwijl druk gediscussieerd wordt over het voortbestaan van de ramen en clubs, verplaatst een groot deel van het sekswerk zich naar plekken waar beleidsmakers niet of nauwelijks kijken en waar geweld en uitbuiting gemakkelijk ontstaan en onzichtbaar blijven. Heeft het beleid dat ingevoerd werd na de opheffing van het bordeelverbod, dat sekswerk in Nederland controleerbaarder en veiliger moest maken, in feite niet het tegendeel bereikt?

Meer lezen

Zestien leden van de Bondsdag, het Duitse parlement, hebben gepleit voor een langdurig verbod op prostitutie. Deze sector zou volgens leden van de Union en SPD een effect hebben van ‘epidemiologische superverspreider’.

De zestien parlementsleden hebben verzocht om de coronamaatregelen niet te versoepelen voor de sekswerkers in Duitsland. Dat eisen ze volgens persbureau DPA in een brief aan de regeringsleiders. De brief stelt: ‘Het is duidelijk dat prostitutie het effect zou hebben van een epidemiologische superverspreider – seksuele handelingen zijn meestal niet verenigbaar met afstand houden.

Prostitutie in zijn volledigheid verbieden in Duitsland

De brief is ondertekent door o.a. de voormalig minister van Volksgezondheid Hermann Gröhe (CDU) en arts Karl Lauterbach (SPD). Daarnaast willen de politici prostitutie in zijn volledigheid verbieden. Daarin worden nogal wat aannames gedaan. Omdat er nu meerdere gevallen bekend zijn van prostituees die geen registratie, geen huis en geen ziektekostenverzekering hebben, zouden ze overgeleverd zijn aan hun pooiers: ‘Het heropenen van de bordelen helpt deze vrouwen niet, maar een stage of baan die hun levensonderhoud verzekert wel’ staat in dezelfde brief vermeld.