De terugkeer van raamprostitutie in Utrecht is een grote stap dichterbij. Een nieuwe stichting is geselecteerd om komend jaar in de wijk Overvecht bijna 100 werkplekken voor sekswerkers te realiseren.
De nieuwe stichting Huisvesting het Nieuwe Zandpad heeft drie exploitanten uitgekozen die ieder 32 plekken gaan verhuren aan sekswerkers. In het nieuwe gebied zitten sekswerkers achter de ramen die werken als ZZP’er. Bovendien hebben zij hun eigen leven in de hand en kunnen ze zelfstandig keuzes maken.
Jaap de Boer, een van de bestuurders van de stichting, benadrukt dat vooral dat laatste belangrijk is. ,,We willen het voor Utrecht en de Utrechtse sekswerkers goed organiseren. En we willen de wereld beter maken. Zelfbeschikking voor de sekswerkers is daarvoor heel belangrijk.” Exploitanten moeten aan een lijst voorwaarden voldoen en doen voor het verhuren van een ruimte een uitgebreide intake met sekswerkers. Daarin stellen zij onder meer vast of de sekswerker écht vrijwillig voor het vak kiest.
Winstoogmerk
De organisatie met maatschappelijke doelstelling en zonder winstoogmerk is uitgekozen om een ‘eerlijk, veilig en transparant’ prostitutiegebied te realiseren, op het nu nog braakliggende terrein tussen het oude Zandpad, de Einsteindreef en de waterzuivering.
‘Huisvesting het Nieuwe Zandpad’ heeft de vierde aanbestedingsprocedure gewonnen. Na drie faliekant mislukte tenders staan daarom nu vrijwel alle seinen op groen om raamprostitutie terug te laten keren. Op ongeveer dezelfde plek moesten langs het oude Zandpad in 2013 alle seksboten in de Vecht nog gedwongen sluiten, onder meer vanwege de aanhoudende criminaliteit en mensenhandel.
Stigma
De Boer, voormalig medewerker van de maatschappelijke investeerder Non Nobis, wijst op het stigma dat rust op sekswerk en het bezoek aan sekswerkers. Terwijl dit beroep altijd heeft bestaan en ook blijft bestaan, stelt hij. ,,Mij wordt door mijn rol bij de stichting nu ook gevraagd of ik bordeelhouder word. Dat is niet zo.” Onwetendheid en onbekendheid zorgt volgens hem voor veel vooroordelen.
De organisatie spreekt over ‘een samenleving die wegkijkt’. ,,De daaruit voortvloeiende sociale isolatie, maakt het beroep van sekswerker minder aantrekkelijk. Oók voor mensen die zich aangetrokken voelen tot het vak en niet kwetsbaar zijn. Mensen die ondanks de dreiging van sociale isolatie toch voor dit vak kiezen, zijn dan ook te vaak mensen die voor zichzelf geen goede alternatieven zien. Zij zijn vaker kwetsbaar en een makkelijker prooi voor kwaadwillenden. Zo versterkt het wegkijken de kwetsbaarheid van sommige sekswerkers verder.”
Illegale prostitutie
Utrecht wil met de nieuwe zone voorkomen dat op allerlei onbeheersbare locaties illegale prostitutie opduikt. Vorig jaar nog stuitte de stad op 23 locaties op illegale prostitutie, waarbij mensenhandel, uitbuiting, verslaving en dwang op de loer liggen.
Utrecht voegt daar aan toe het belangrijk te vinden dat er plek is in de stad, waar sekswerkers veilig, zelfstandig en in vrijheid hun beroep kunnen uitoefenen, met zo min mogelijk overlast voor de omgeving. Burgemeester Dijksma: ,,We zetten met de voorlopige gunning een belangrijke stap voorwaarts in dit langlopende traject. Een stad als Utrecht heeft een plek nodig waar het legale beroep van sekswerker op een veilige manier uitgeoefend kan worden.”
Toezicht
De nieuwe zone krijgt veel meer toezicht dan de vorige. Niet alleen van de politie maar ook van de gemeente en van particuliere beveiligers. Ook gaat de zone tijdens enkele nachtelijke uren op slot en kunnen hier geen auto’s of scooters meer komen. Dat geldt overigens niet voor de parkeerplaats. Verder is er cameratoezicht en wordt een convenant gesloten waarin afspraken staan over het voorkomen van uitbuiting.
ABN AMRO is de beoogd financier van het project. Een woordvoerder laat weten dat de bank een voorwaardelijke offerte heeft uitgebracht aan de stichting om de zone te financieren. ,,Net als andere beroepsgroepen hebben sekswerkers recht op een veilige werkplek zonder uitbuiting. Weg van de illegaliteit waar criminele invloeden en risico’s groter zijn. Het opkomen voor kwetsbare doelgroepen in de samenleving is onderdeel van de duurzaamheidsagenda van de bank. Normaal gesproken zijn banken vanwege de risico’s terughoudend deze sector te financieren. Vanwege de zorgvuldige opzet en goede aanpak heeft ABN AMRO besloten te financieren.”
Winst
Stichting Het Nieuwe Zandpad wordt eigenaar van de werkruimtes. Eventuele winst stroomt naar activiteiten die de zelfstandigheid van sekswerkers vergroot. Zoals bijvoorbeeld schuldhulpverlening, coaching of opleidingen. Bovendien moeten de sekswerkers veel eenvoudiger dan nu ook een bankrekening en hypotheek af kunnen sluiten. Zodat sekswerkers minder afhankelijk zijn van mogelijk kwaadwillende personen.
Volgende stap in het proces is de controle van de achtergronden van alle betrokken partijen. Deze zogenaamde Bibob-procedure bekijkt onder meer mogelijke criminele connecties. Mocht blijken dat een van de betrokken personen niet door de toets komt, dan betekent dat niet direct het einde van het traject maar kan deze persoon vervangen worden. De locatie is geen punt van discussie meer, die is eerder door Utrecht gekozen en staat ondanks kritiek van omwonenden vast.
Opening
,,We hebben er het volste vertrouwen in dat dit goedkomt”, besluit Jaap de Boer, die begin 2023 de opening verwacht. Utrecht stelt dat maart 2022 bekend wordt of het project een definitieve gunning krijgt, rond de zomer begint de bouw. Andere steden met een prostitutiezone kijken met grote interesse naar de Utrechtse plannen.
Bron: AD.nl